Trong một số quy trình hàn đối với vật liệu kim loại nhất định hoặc độ dày của mối hàn mà ta bắt buộc phải gia nhiệt trước khi hàn hoặc nhiệt luyện sau khi hàn. Quá trình gia nhiệt, và nhiệt luyện đôi khi được áp dụng để nâng cao chất lượng mối hàn, loại bỏ khả năng phát sinh lỗi sau khi hàn.
* Hàn nổ
Quá trình gia nhiệt trước khi hàn
Mối nối trước khi hàn phải được gia nhiệt vì các nguyên nhân sau:
– Loại bỏ hơi nước ra khỏi vùng sẽ hàn. Nhiệt độ gia nhiệt thường chỉ lớn hơn nhiệt độ sôi của nước, loại bỏ nước ra khỏi mối nối giúp loại bỏ hiện tượng rỗ khí, hiện tượng giòn, nứt mối hàn do hidro sinh ra trong quá trình phân hủy nước bởi nhiệt độ cao khi hàn.
– Giảm sự chênh lệch nhiệt độ giữa nguồn nhiệt hàn và vật hàn. Tất cả các quá trình hàn hồ quang đều sử dụng nguồn nhiệt hàn lớn hơn rất nhiều so với nhiệt độ vật hàn. Sự chênh lệch này gây ra các lỗi nghiêm trọng như nứt gẫy mối hàn đối với kim loại có độ cứng cao và không đảm bảo cơ tính của mối hàn so với cơ tính kim loại vật hàn.
Người ta có thể gia nhiệt mối hàn bằng cách sử dụng đốt khí gas, làm nóng bằng điện, điện từ hoặc sử dụng lò nung. Quá trình gia nhiệt phải đảm bảo nung nóng được toàn bộ khu vực hàn, nung nóng được toàn bộ độ dày vật hàn.
Ngày này các máy gia nhiệt mối hàn được trang bị các hệ thống cảm ứng, hiển thị, điều chỉnh nhiệt độ giúp cho việc gia nhiệt mối hàn được kiểm soát đảm bảo chất lượng hàn.
Quá trình nhiệt luyện sau khi hàn
Sau khi hàn người ta phải thực hiện nhiệt luyện vì các nguyên nhân sau:
– Loại bỏ ứng suất dư. Ứng suất dư sau khi hàn có thể gây ra hiện tượng giòn dễ gẫy, hiện tượng cong, biến dạng do mối hàn gây ra.
– Đối với thép thường hóa hoặc thép tôi nhiệt luyện sau khi hàn giúp cân bằng cơ tính các vùng khác nhau của liên kết. Nhiệt luyện sau khi hàn giúp đảm bảo liên kết hàn ở đây là tương đương với độ bền của kim loại cơ bản, cũng như đáp ứng các giá trị nhất định về độ dai va đập.
– Đối với cấu trúc hạt thô trong thép xuất hiện trong các quá trình như hàn điện xỉ có thể sẽ cần phải thường hóa sau khi hàn, quá trình nhiệt luyện sau khi hàn sẽ giúp làm mịn cấu trúc hạt, loại bỏ ứng suất và các vùng biến cứng do ảnh hưởng nhiệt.
– Đối với một số hợp kim cứng như là hợp kim của nhôm sau khi hàn phương pháp nhiệt luyện sau khi hàn ( ủ đồng nhất hóa tổ chức và hóa già ) giúp khôi phục lại các đặc tính của kim loại như trước khi được hàn.
Chú ý: Khi thực hiện việc gia nhiệt, hoặc xử lý nhiệt sau khi hàn thì điều quan trọng là người thực hiện phải biết được chính xác các yêu cầu kỹ thuật, tính chất của kim loại cũng như các bước thực hiện nếu không sẽ có thể gây các ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sản phẩm.
(Nguồn: Vnwelding)